ในปัจจุบันนี้ไม่ว่าจะหันไปทางใด เทคโนโลยีล้วนแล้วแต่เข้ามามีบทบาทในชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะเป็นทางด้านการดำรงชีวิต การอุปโภคบริโภค การเรียน การทำงาน การติดต่อสื่อสาร รวมไปถึงภาคอุตสาหกรรมทั้งทางด้านการผลิต การขนส่ง การขายสินค้าต่างๆ ก็ล้วนแล้วแต่มีเทคโนโลยีเข้ามาเกี่ยวข้องทั้งสิ้น โดยเฉพาะเทคโนโลยีสารสนเทศ ที่มีบทบาทต่อการดำเนินชีวิตประจำวันของทุกคน ทำให้ทุกวันนี้เทคโนโลยีสารสนเทศเป็นสิ่งที่มีความจำเป็นอย่างมากในการดำรงชีวิตอยู่ของคนปัจจุบัน
แต่อย่างไรก็ดีถึงแม้ว่าเทคโนโลยีสารสนเทศจะทำให้การดำเนินชีวิตประจำวันของทุกคนมีความสะดวกสบายยิ่งขึ้น แต่ในการใช้งานก็มีทั้งผลกระทบทางด้านบวกและด้านลบ
ตัวอย่างเช่น
ผลกระทบทางด้านบวก
- ด้านความสะดวกสบายของมนุษย์
เทคโนโลยีสารสนเทศช่วยให้ความเป็นอยู่ของมนุษย์ดีขึ้น ช่วยส่งเสริมให้มี
ประสิทธิภาพในการทำงาน ทำให้มนุษย์มีเวลาว่างเพื่อใช้ในทางที่เกิดประโยชน์มากขึ้น
มีเครื่องมือสื่อสารโทรคมนาคมสมัยใหม่ให้ติดต่อกันได้สะดวก มีระบบคมนาคมขนส่งที่รวดเร็วสามารถใช้โทรศัพท์ในขณะเดินทางไปมายังที่ต่าง ๆ มีอุปกรณ์ช่วยอำนวยความสะดวกต่างๆ ทั้งเพื่อการทำงานและการพักผ่อนหย่อนใจ
- ด้านอุตสาหกรรมการขนส่งและ Logistic
เทคโนโลยีสารสนเทศสร้างขึ้นด้วยวัตถุประสงค์ในการส่งเสริมการทำงานทางด้านข้อมูลหรือสารสนเทศ ทำให้ผู้ใช้เกิดความสะดวกสบายมากยิ่งขึ้นทำให้สายธุรกิจขนส่งและการผลิตที่ต้องเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือวัตถุดิบต่างๆสามารถกระชับกระบวนการดำเนินการ ลดความวุ่นวาย เวลาในการดำเนินการ และสะดวกต่อการวางแผนงานทั้งภายในองค์การและระหว่างพันธมิตรธุรกิจที่ต้องพึ่งพาอาศัยกันลงไปได้มาก
- ด้านการส่งเสริมสุขภาพและทางการแพทย์
คอมพิวเตอร์และอุปกรณ์ที่เกี่ยวกับเทคโนโลยีสารสนเทศ
ทำให้กิจการด้านการแพทย์เจริญก้าวหน้าขึ้นมากปัจจุบันโรงพยาบาล
หลายๆแห่งมีการนำเทคโนโลยีเข้ามาใช้ในการรักษามากขึ้น เข่น การนำเทคโนโลยี Self - Monitoring เข้ามาใช้ในการตรวจรักษาและติดตามความคืบหน้าอาการของผู้ป่วยจากระยะไกล มีเทคโนโลยีเซ็นเซอร์วัดผลที่มีประสิิทธิภาพและมีขนาดเล็กซึ่งสามารถทำงานเชื่อมต่อเพื่อส่งข้อมูลผ่านอุปกรณ์สื่อสารอย่างโทรศัพย์เคลื่อนที่ Smart Phone หรือผ่านเครือข่าย WLAN สำหรับส่งข้อมูลการรักษากลับยังแพทย์เจ้าของไข้ หรือโรงพยาบาล เพื่อใช้ในการติดตามอาการและให้คำแนะนำ เป็นต้น
- ด้านพลังงาน
เทคโนโลยีที่ใช้ในด้านพลังงานนั้นมีการใช้อย่างมากหลาย ทั้งในภาคครัวเรือน ภาครัฐ ภาคเอกชน ภาคอุตสหกรรม ทั้งการผลิตและการขนส่งต่างๆก็ล้วนแล้วแต่ใช้พลังงานด้วยกันทั้งสิ้น ทั้งในรูปของอุปกรณ์ตรวจวัดและควบคุมการใช้พลังงานไฟฟ้าในครัวเรือน ไปจนถึงระบบควบคุมและบริหารจัดการพลังงานไฟฟ้าของผู้ผลิตและจัดส่งพลังงานไฟฟ้า การจัดการการผลิตให้เหมาะสมกับปริมาณการใช้ไฟฟ้าของประเทศ ซึ่งมีผลทำให้ลดมลภาวะต่อสิ่งแวดล้อมที่เกิดจากการผลิตพลังงาน(อาทิ เช่น ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์) ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ล้วนแล้วแต่มาจากการใช้เทคโนโลยีที่มีการพัฒนาขึ้นมากในปัจจุบัน(ขวัญกมล สาระบุตร.2545:30)
- ด้านอุตสาหกรรมการผลิต
การผลิตสินค้าในปัจจุบันต้องการผลิตสินค้าจำนวนมาก
มีคุณภาพมีมาตรฐาน ซึ่งในปัจจุบันใช้เครื่องจักรทำงานอย่างอัตโนมัติ
สามารถทำงานได้ตลอด 24 ชั่วโมง
สินค้าที่ได้มีคุณภาพและปริมาณพอเพียงกับความต้องการของผู้บริโภค ปัจจุบันมีความพยายามที่จะสร้างหุ่นยนต์ให้เข้ามาช่วยในอุตสาหกรรมการผลิต เช่น การผลิตรถยนต์
- ด้านเศรษฐกิจ
เทคโนโลยีสารสนเทศช่วยให้เศรษฐกิจเจริญรุ่งเรือง เทคโนโลยีจำเป็นต่ออุตสาหกรรม กิจการค้า ธุรกิจต่าง ๆ กิจการทางด้านธนาคาร
ช่วยส่งเสริมงานทางด้านเศรษฐกิจ ทำให้กระแสเงินหมุนเวียนได้อย่างกว้างขวาง ผู้ผลิตในสายอุตสาหกรรมจะผลิตสินค้าได้มาก ลดต้นทุน ผู้บริโภคก็มีกำลังในการจับจ่ายใช้สอยมาก
ธุรกิจโดยรวมจำเป็นต้องอาศัยการแลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่างกัน
มีการสื่อสารเกี่ยวข้องกันเกิดระบบการแลกเปลี่ยนข้อมูลทางอิเล็กทรอนิกส์
- ด้านสติปัญญาของมนุษย์
มีการนำเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์มาจำลองเหตุการณ์ต่าง ๆ
เพื่อให้มนุษย์หาทางศึกษาหรือแก้ไขปัญหาเช่น การจำลอง สภาวะของสิ่งแวดล้อม
การจำลองระบบมลภาวะ จำลองการไหลของของเหลว การควบ คุมระบบการจราจร
หรือแม้แต่การนำเอาคอมพิวเตอร์มาจำลองในสภาพที่เหมือนจริง เช่น จำลองการเดินเรือ
จำลองการขับเครื่องบิน การขับรถยนต์ สิ่งต่างๆเหล่านี้ทำให้เหมือนจริงได้หากมีการผิดพลาดก็ไม่ทำให้เกิดอันตราย คอมพิวเตอร์จึงเป็นเครื่องมือที่ช่วยในการเรียนรู้ของมนุษย์ได้ดี ปัจจุบันมีการนำบทเรียนมาไว้ในคอมพิวเตอร์เรียกว่า
คอมพิวเตอร์ช่วยสอน (Computer Assisted Instruction : CAI)และคอมพิวเตอร์ยังเป็นเครื่องมือให้นักเรียน
นิสิต นักศึกษา สมัยใหม่เชื่อมโยงติดต่อทางอินเทอร์เน็ต สามารถเรียกค้นข้อมูลข่าวสารผ่านทางเครือข่าย
สามารถเรียนรู้การใช้คอมพิวเตอร์หรือเรียนจากที่ห่างไกลได้ถือเป็นหนทางที่ทำให้เกิดสติปัญญาอย่างแท้จริง(ไพโรจน์ ไววานิชกิจ.2557:32)
- ด้านการสื่อสารและความเข้าใจอันดีระหว่างกัน
การสื่อสารโทรคมนาคมสมัยใหม่ช่วยย่นย่อโลกให้เล็กลง โลกมีสภาพไร้พรมแดน
มีการเรียนรู้วัฒนธรรมซึ่งกันและกันมากขึ้น เกิดความเข้าใจอันดีระหว่างกัน
ทำให้ลดปัญหาในเรื่องความขัดแย้ง ทำให้สังคมไร้พรมแดนมีความเป็นอยู่แบบรวมกลุ่มประเทศมากขึ้น
- ด้านประชาธิปไตย
ในการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร
มีการใช้เทคโนโลยี
สารสนเทศเพื่อกระจายข่าวสาร
เพื่อให้ประชาชนได้เห็นความสำคัญของกระจายระบบประชาธิปไตย
แม้แต่การเลือกตั้งก็มีการใช้คอมพิวเตอร์รวมผลคะแนน
ใช้สื่อโทรทัศน์วิทยุแจ้งผลการนับคะแนนที่ทำให้ทราบผลได้รวดเร็ว
ผลกระทบทางด้านลบ
นับตั้งแต่เทคโนโลยีสารสนเทศเข้ามามีบทบาทในชีวิตประจำวันมากขึ้น
การใช้เทคโนโลยีเป็นไปอย่างกว้างขวาง ซึ่งหมายถึงการใช้เทคโนโลยีไปในด้านต่างๆ
ซึ่งแน่นอนย่อมต้องมีทั้งคุณและโทษ ภาพยนตร์หลายเรื่องได้สะท้อนความคิดของการนำเอาเทคโนโลยีสารสนเทศมาใช้ในทางลบ ผลกระทบในทางลบเหล่านี้บางอย่างเป็นเพียงการคาดคะเนยังไม่ได้เกิดขึ้นจริง แต่อย่างไรก็ตามย่อมมีโอกาสเกิดขึ้นได้
ตัวอย่างเช่น
- ด้านความเจ็บป่วยทางกาย
เป็นอาการของผู้ใช้ที่เกิดขึ้นกับอวัยวะต่างๆของร่างกาย ซึ่งเกิดจากการใช้งานเทคโนโลยีสารสนเทศเป็นเวลานานเกินไป ขาดการทำกิจกรรมอื่นๆ หรือการออกกำลังกายที่เหมาะสม
- ด้านความสัมพันธ์ของมนุษย์ที่เสื่อมถอย
การใช้คอมพิวเตอร์และอุปกรณ์สื่อสารทำให้สามารถติดต่อสื่อสารกันได้โดยไม่ต้องเห็นตัว การใช้งานคอมพิวเตอร์หรือแม้แต่การเล่นเกมที่มีลักษณะการใช้งานเพียงคนเดียว ทำให้ความสัมพันธ์กับผู้อื่นลดน้อยลง
ผลกระทบนี้ทำให้มีความเชื่อว่ามนุษยสัมพันธ์ของบุคคลจะน้อยลง
สังคมใหม่จะเป็นสังคมที่ไม่ต้องพึ่งพาอาศัยกันมาก
- ด้านความวิตกกังวล
ผลกระทบนี้เป็นผลกระทบทางด้านจิตใจของกลุ่มบุคคลบางกลุ่มที่มีความวิตกกังวลว่าคอมพิวเตอร์อาจทำให้คนตกงานมากขึ้น มีการใช้งานหุ่นยนต์มาใช้งานมากขึ้น
มีระบบการผลิตที่อัตโนมัติมากขึ้น ทำให้ผู้ใช้ แรงงานอาจว่างงานมากขึ้น
ซึ่งความคิดเหล่านี้จะเกิดกับบุคคลบางกลุ่มเท่านั้น
แต่ถ้าบุคคลเหล่านั้นสามารถปรับตัวเข้ากับเทคโนโลยีหรือมีการพัฒนาให้มีความรู้ความสามารถสูงขึ้นแล้วปัญหานี้จะไม่เกิดขึ้น
- ด้านค่าใช้จ่าย
ราคาของอุปกรณ์เทคโนโลยีสารสนเทศสูงขึ้นและค่าใช้จ่ายในการใช้งานเพิ่มขึ้นด้วย เช่น การรับและส่งข้อมูลด้วยสัญญาณโทรศัพท์แบบ 3G มีค่าใช้จ่ายสูงกว่าการรับและส่งข้อมูลด้วยสัญญาณโทรศัพท์แบบ WI-FI การรับและส่งข้อมูลด้วยความเร็วสูงจะมีค่าใช้จ่ายสูงขึ้นตามอัตราความเร็วนั้น
- ด้านความเสี่ยงภัยทางด้านธุรกิจ
ธุรกิจในปัจจุบันจำเป็นต้องพึ่งพาอาศัยเทคโนโลยีสารสนเทศมากขึ้น ข้อมูลข่าวสารทั้งหมดของธุรกิจฝากไว้ในศูนย์ข้อมูล เช่น
ข้อมูลลูกหนี้การค้า ข้อมูลสินค้า และบริการ ต่างๆหากเกิดการสูญหายของข้อมูลอันเนื่องมาจากเหตุอุบัติภัย เช่น ไฟไหม้ น้ำท่วม หรือด้วยสาเหตุใดก็ตามที่ทำให้ข้อมูลหายย่อมทำให้เกิดผลกระทบต่อธุรกิจโดยตรง
- ด้านอาชญากรรม
เทคโนโลยีสารสนเทศสามารถนำมาใช้ในการก่อให้เกิด
อาชญากรรมได้ โจรผู้ร้ายใช้เทคโนโลยี
สารสนเทศในการวางแผนการปล้น วางแผนการโจรกรรม มีการลักลอบใช้ข้อมูลข่าวสาร มีการโจรกรรมหรือแก้ไขตัวเลข บัญชีด้วยคอมพิวเตอร์ การลอบเข้าไปแก้ไขข้อมูลอาจทำให้เกิดปัญหาหลาย อย่าง เช่น การแก้ไขระดับคะแนนของนักเรียน การแก้ไขข้อมูลในโรงพยาบาล เพื่อให้การรักษาพยาบาลคนไข้ผิด ซึ่งเป็นการทำร้ายหรือฆาตกรรมดังที่เห็นใน ภาพยนตร์
- ด้านการพัฒนาอาวุธ
ประเทศที่เป็นต้นตำรับของเทคโนโลยีสามารถนำเอาเทคโนโลยีไปใช้ในการสร้างอาวุธที่มีอานุภาพการทำลายสูง ทำให้หมิ่นเหม่ต่อสงครามที่มีการทำลายสูงเกิดขึ้นได้
- ด้านวัฒนธรรมและกระจายข่าวสารที่ไม่เหมาะสม
คอมพิวเตอร์เป็นอุปกรณ์ที่ทำงานตามคำสั่งอย่างเคร่งครัด การนำมาใช้ในทางใดจึงขึ้นอยู่กับผู้ใช้ จริยธรรมการใช้คอมพิวเตอร์ซึ่งเป็นเรื่องสำคัญ ดังเช่น การใช้งานอินเทอร์เน็ตมีผู้สร้างโฮมเพจหรือสร้างข้อมูลข่าวสารในเรื่องภาพที่ไม่เหมาะสม เช่น ภาพอนาจาร หรือภาพที่ทำให้ผู้อื่นเสียหาย
นอกจากนี้ยังมีการปลอมแปลงระบบจดหมายเพื่อส่งจดหมายถึงผู้อื่นโดยมีเจตนากระจายข่าวที่เป็นเท็จ
ซึ่งจริยธรรมการใช้งานเครือข่ายเป็นเรื่องที่ต้องปลูกฝังกันมาก(ทศพนธ์ นรทัศน์.2557:34)
เทคโนโลยีสารสนเทศมีบทบาทที่สำคัญในทุกวงการ
มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงโลกด้านความเป็นอยู่ สังคม เศรษฐกิจ การศึกษา การแพทย์
เกษตรกรรม อุตสาหกรรม การเมือง ตลอดจนการวิจัยและการพัฒนาต่างๆ ทั้งนี้ทั้งนั้นผลกระทบต่างๆที่เกิดขึ้นไม่ว่าจะทั้งด้านบวกและด้านลบ ล้วนแล้วแต่เกิดจากการใช้งานของผู้ใช้งานทั้งสิ้น ดังนั้นเราในฐานะของผู้ใช้งานควรรู้หลักในการใช้งานให้เหมาะสม เพื่อให้เทคโนโลยีสารสนเทศที่มีประโยชน์นี้เป็นเทคโนโลยีสารสนเทศที่มีประโยชน์อย่างแท้จริง
บรรณานุกรม
ขวัญกมล สาระบุตร. "พัฒนาเทคโนโลยีอย่างไรให้สอดคล้องกับแนวทางการพัฒนาที่ยั่งยืน", นักบริหาร.
22(3) : 29-33 ; กรกฎาคม - กันยายน 2545.
ไพโรจน์ ไววานิชกิจ. "ปฐมบทโลกกว้าง Internet of Things", Micro Computer.
32(343) : 29-34 ; กุมภาพันธ์ 2557.
ทศพนธ์ นรทัศน์. "ความพร้อมของปัจจัยพื้นฐานในการรับรอง Internet of Things ในประเทศไทย",
Micro Computer. 32(343) : 35-39 ; กุมภาพันธ์ 2557.
